Mattijs ten Brink: ‘Ons mantra in deze crisis: hope for the best, prepare for the worst’

Ebbinge stelt leiders van vandaag en morgen de vragen die er echt toe doen. Deze keer Mattijs ten Brink, CEO van Sunweb Group.

echte-vragen

Wat was je eerste baantje?
Als scholier werkte ik bij strandrestaurant Riche. Na drie dagen werd ik ontslagen omdat ik een beestje in de sla zou hebben laten zitten. In mijn studententijd werkte ik achter de bar bij hotel Dikker & Thijs in Amsterdam. Simon Carmiggelt kwam hier regelmatig ’s ochtends al voor een wodka-jus. Een man en een vrouw runden samen het hele hotel. De vrouw was oneindig veel relaxter. Altijd in voor een gesprekje. Daardoor kreeg je de neiging het beter te doen. Het laatste wat ik wilde was haar teleurstellen.

Hoe leg je aan je kinderen uit wat je doet?
Mijn zoon en dochter weten heel goed wat ik doe, ook nu als CEO van Sunweb Group. Zeker mijn zoon vraagt door. Hoe gaat het precies? Hoe werkt dat dan? Overdag kijkt iedereen naar je, maar thuis ben je niet meer de grote CEO. Pubers hebben nul ontzag voor je. Dat is wel lekker, zo blijf ik met mijn voeten op de grond. Ze vonden het altijd mooi dat ik voor een vliegmaatschappij werkte. Bij mijn afscheid als CEO van Transavia deden ze gewoon mee aan de muziekquiz die ik presenteerde en stonden ze tussen de Transavianen in.

Op welke prestatie kijk je met trots terug?
We zijn als gezin naar Chicago verhuisd omdat ik hoofd van de regio Noord- en Zuid-Amerika werd bij KLM Cargo. Mijn plan was om dertig procent op kosten te besparen, omdat de voortekenen in de markt zeer somber waren. In vijf dagen vloog ik kriskras door de regio om in ieder kantoor individuele gesprekken te voeren. Dat waren zeker dertig vluchten, dag en nacht was ik onderweg. Van zo’n tweehonderd medewerkers moesten we afscheid nemen. Loodzwaar, maar ik vond het belangrijk om met die collega’s zelf het gesprek aan te gaan. Met de overgebleven organisatie hebben we de opbouw lekker op z’n Amerikaans positief neergezet. Vanaf dat moment is onze omzet door het dak gegaan, tegen de crisis in.

Waar lig je van wakker?
Het vooruitzicht wanneer we weer kunnen reizen is totaal niet aanwezig. Bij Sunweb Group werken meer dan dertig procent minder mensen dan voor de coronacrisis, ook door gedwongen ontslagen. Het licht aan het einde van de tunnel is veel helderder, dankzij het vaccin, maar de tunnel is veel langer geworden. Dat is een waanzinnig risico voor een organisatie als de onze. Als onze mensen mentaal afhaken heb je niets meer over. Daar kan ik wakker van liggen. Hoe zorg ik dat we door die depressie heenkomen? Vanmiddag heb ik twee teamsessies waar ik dit in ga benoemen. Samen de afgrond indalen, de bodem vinden én weer omhoog klimmen.

Hoe houd je je als CEO staande in een crisis als deze?
Ik ben ook onzeker. Ik lees ook de krant. Maar het levert me niets op om de hele dag het coronanieuws te volgen. Daar heb ik toch geen invloed op. Waar ik wel invloed op heb: mijn eigen organisatie, gedrag, acties en agenda. Er gaat een moment komen dat we weer op vakantie mogen. We zorgen dat de roosters klaarliggen om dan dag en nacht te werken en alles in te boeken. Dat geeft energie.

Wat is je grote droom?
Van Sunweb Group een bewonderde organisatie maken. Ik wil een merk voor de massa neerzetten dat smoel heeft. Dat bekend staat om leiderschap op het gebied van duurzaamheid en het verlagen van de impact van toerisme. Op dit moment voelen mensen nog te weinig bij ons merk en overheerst de prijsvechter associatie.

Is er nog wel een toekomst voor massatoerisme?
Vakantie is een grondrecht geworden. In een wereld waarin je vierentwintig uur per dag impulsen krijg moet je er af en toe even uitgaan. Daar zullen we ons voor blijven inzetten. Maar niet allemaal tegelijkertijd, naar dezelfde plek, op dezelfde manier. Kleinschalig, individueel en dichterbij is in opkomst. De tijd dat mensen twee weken op hetzelfde bedje aan het strand willen liggen of met honderd man in de rij staan voor een all-inclusive ontbijt is voorbij.

Van welke teleurstelling heb je het meest geleerd?
Na driekwart jaar moesten we de Transavia basis die we net in München geopend hadden weer sluiten. Toen heb ik overwogen om ontslag te nemen. Er was vanaf het begin niet voldoende steun vanuit Air France-KLM. Als je zulke grote dingen doet moet je vooraf expliciet vragen om support van hogerop. Dat heb ik toen nagelaten. Het draagvlak voor wat je doet is zo ongelooflijk belangrijk. Je moet je bewust zijn hoe je je verhaal over de bühne krijgt. Dat is waar ik het grootste deel van mijn tijd aan besteed.

Zien mensen je weleens als rebel of onruststoker?
De directeur Cargo van KLM, Michael Wisbrun, zag me wel een beetje als een rebel. Ik zag er niet altijd netjes en correct uit en was een van de eerste die ouderschapsverlof aanvroeg en vier dagen in de week werkte. Hij zei: je bent heel goed in dingen losmaken, maar kun je ook dingen vastmaken? Ik krijg mensen makkelijk enthousiast, maar verlies weleens interesse in de details daarna. Als ‘geel’ iemand leef ik op chaos en creativiteit. Maar in een transformatie zit ook een blauw deel, van regels, governance, het strak in elkaar zetten. Het belang hiervan begrijp ik dankzij hem veel beter.

Aan wie heb je jouw carrière te danken?
Aan mijn vrouw. We ontmoetten elkaar bij KLM, we praatten altijd al veel over werk en nu is ze mijn coach. Ze is gepassioneerd bezig met leiderschap en persoonlijke ontwikkeling. Mijn eerste honderd dagen bij Sunweb Group hebben we samen voorbereid.

Waar ben je bijzonder kritisch over?
Onze overheid heeft afgelopen zomer de bal zo verschrikkelijk laten liggen in het voorbereiden van het vaccineren. Op het moment dat het woord pandemie valt weet je dat er een vaccinatieprogramma komt. Dat je het dan niet voor elkaar hebt —daar zou ik voor ontslagen zijn. We hebben bij Sunweb Group in deze crisis het mantra ‘hope for the best, prepare for the worst’. Het verzinnen van the worst was mijn taak. Stel dat we de hele winter niet zouden mogen reizen? Ik heb inmiddels een scenario liggen dat er tot de zomer niet gereisd wordt. Focussen op één scenario en verder niets bedenken, dat vind ik onbegrijpelijk.

Welke prijs heb je betaald voor je carrière?
Ik zie mijn vrienden minder dan ik zou willen. Door mijn werk, maar ook omdat ik een monomaan familiemens ben. Ik heb ook behoefte aan tijd voor mezelf. Goede nachtrust. Sporten. Dan is die vierentwintig uur snel op.