‘Mid-market bedrijven zijn geen corporates in het klein’

'Ik kan hele dagen vullen met mensen die ondernemer willen worden' zegt voormalig Ebbinge partner Wieke Janssen. Na elk feestje krijg ik zeker tien verzoekjes om te linken, te sparren, koffie te drinken om te kijken wat we voor elkaar kunnen betekenen.

opinie

Vertel!

‘Velen van hen hebben het grootste deel van hun carrière met succes bij een grote multinational gewerkt. Een mooie loopbaan, aansprekend bedrijf, verantwoordelijk voor hoge omzetten, vele honderden mensen, grote budgetten, fantastische merken, goede CV’s, hard gewerkt, paar jaar buitenland. Rond hun 45e komt er een soort bezinning. Ze zeggen zelf weg te willen, of de praktijk is dat ze aan het plafond bij hun werkgever zitten. De nieuwe loopbaan moet in ieder geval meer “ondernemerschap” bevatten. De baas worden in een kleiner bedrijf lijkt het ideaal. En medeaandeelhouder worden lijkt voor hen heel logisch. Dat nieuwe inzicht blijkt dan toch vaak te laat te komen.’

Hoezo te laat?

‘Ondernemerschap is geen keuze. Het is een manier van denken, van handelen, van ownership nemen. Ondernemers laten zich niet in een harnas duwen. Hun drang naar vrijheid, het zelf willen bepalen is al eerder in hun leven te groot. Ze zijn onafhankelijk, wachten niet tot het einde bij de multinational nadert. Trekken hun eigen plan. Zorgen dat ze steeds weer leren. Zijn vasthoudend en doelgericht. En hebben minder gevoel voor hiërarchie. Ook een diep geloof in zichzelf. Dat toont zich niet pas na twintig jaar multinational, maar schuurt meestal al veel eerder.’

Een middelgrote onderneming vindt bij de grote corporates dus geen ondernemende CEO of algemeen directeur?

Een middelgrote onderneming vindt bij de grote corporates dus geen ondernemende CEO of algemeen directeur?

‘In de regel inderdaad niet, die kans is niet heel groot. Vaak is de loopbaan wel in een groot, professioneel bedrijf, vaak een corporate,  gestart en heeft diegene zich al voortijdig gerealiseerd dat het roer om moest. Gewoon omdat ze er niet gelukkig werden. Net teveel politiek, te weinig vrijheid. Ze zijn vaak voor hun 35e al naar een minder groot bedrijf gegaan. Je moet zo’n stap kúnnen maken, echt willen én er ook passen. Vaak gaat het mis op echt willen en er passen. Of is er niet meer de vrijheid om te veranderen, de hypotheek te hoog, de status die dan gaat meetellen.’

Kunnen begrijp ik, maar hoezo er passen?

‘Een mid-market bedrijf is geen ‘corporate-in-het-klein’. Het is zelfs nauwelijks te vergelijken. Wil je er succesvol kunnen zijn, dan moet je echt één zijn met het bedrijf: je oprecht kunnen verbinden met de mensen, de cultuur en de producten. En je moet willen weten hoe het zit, bereid zijn elke steen om te draaien. Het als geheel tot een succes willen maken. Daar doe je veel, bijna alles voor. Vandaag, morgen en tot ver in de toekomst. Gewoon omdat je dat leuk en belangrijk vindt, er energie van krijgt en het goed is voor het bedrijf.

In een grote corporate met veel job-rotatie kun je je niet echt verbinden. Het is te groot en te complex. En je zit maar kort op je stoel, dus hebt de tijd niet. Je speelt noodgedwongen een rol. Om de problemen van je voorganger op te lossen en tegelijk je eigen wapenfeiten te kunnen realiseren. Dat is het spel en daar heeft het bedrijf wellicht veel aan. En na twee jaar volgt weer de nieuwe uitdaging waardoor je onvoldoende met de effecten van je eigen besluiten geconfronteerd wordt en niet leert reflectief te zijn op je eigen functioneren.’

Een middelgrote onderneming vindt bij de grote corporates dus geen ondernemende CEO of algemeen directeur?

En wat betreft willen?

‘Ondernemerschap lijkt soms een soort romantisch idee. Vaak zie ik mensen vurig aan tafel betogen dat ze er nu voor gekozen hebben ondernemer te willen worden. Een jaar later blijkt dat ze toch naar een andere multinational zijn overgestapt. In dezelfde rol, in dezelfde omgeving. Prima natuurlijk, zo werkt corporate-life ook gewoon. Maar ondernemerschap is echt anders, dat zit van binnen en kun je niet verloochenen. Laatst sprak ik iemand die op zijn 33e na enkele uitstekende jaren bij een top onderneming in de foodsector succesvol was overgestapt naar een ondernemend middenbedrijf. Vervolgens daar op zijn 41e was doorgegroeid tot Algemeen Directeur. Die gaf letterlijk aan: “…. het is zo anders, je kunt het je niet voorstellen, totdat je het zelf hebt meegemaakt ….”.’

Wat wil je iedereen meegeven?

‘Ondernemerschap is geen heilige graal. Dus hou op ondernemerschap te romantiseren. Het is gewoon hard werken, zuinig op de centjes zijn, durven veranderen en leren van je eigen fouten. Als ondernemer ben je niet beter, maar wel in de positie anders te denken en te doen. Die vrijheid geeft hen energie. Zij kunnen dag-dagelijks genieten van de waarde die ze toevoegen, van het ontwikkelen van hun mensen, van het groeien van de zaak, meer dan alleen geld of aanzien. De echte drijfveren volgend. Maar dat écht werkelijk doen, is juist het lastige.’

Welk advies heb je?

‘Op zich is het heel verstandig je loopbaan te starten bij een grotere internationale onderneming. Je kunt er veel leren, zit in een professionele omgeving, met uitstekende opleidingsmogelijkheden. Om de aantal jaar een nieuwe uitdaging is goed. Maar zorg dat je niet te lang ergens blijft hangen. Wees kritisch en onafhankelijk. En durf tegen de stroom in te denken en te doen. Dat is gewoon gezond.’

‘Of je nu een ondernemer bent of niet, blijf dicht bij jezelf. Vraag je elke dag af wat je echte drijfveren zijn. Wat zegt je stille stem? Wanneer ben je gelukkig? Intern weet je vaak allang het antwoord. Durf daar naar te luisteren. Ook blijven zitten is een risico. Voorkom dat je pas gaat nadenken nadat je baas zegt dat het tijd wordt je buiten de organisatie te oriënteren. Laatst zei iemand: “Je moet bereid zijn om te verliezen, anders kun je ook nooit winnen”. Dat vind ik mooi gezegd: je moet inderdaad tegelijk beide zijden van dezelfde medaille kunnen aanvaarden.’

Jeroen Siebelink in gesprek met Wieke Janssen, CEO Amaseu en voormalig partner van Ebbinge.